Lịch sử chiến đấu Xe tăng T-62

T-62 được bán ra ngoài Liên Xô đầu những năm 1970, chủ yếu là các nước Trung Đông. Năm 1971-1972, theo thông tin phương Tây, Ai Cập đã nhận được khoảng 200 T-62. Tuy nhiên, chiến thuật kém của quân Ai Cập khiến T-62 bị tổn thất nặng trong chiến tranh năm 1973. Trong cuộc tấn công của lữ đoàn tăng 25 quân Ai Cập (96 xe tăng T-62) nhằm phá hủy căn cứ quân sự bị quân đội Israel chiếm ngày 16 tháng 10 năm 1973 ở bờ tây hồ Gorki Lớn, các xe tăng T-62 của Ai Cập đã bị M-48 Patton và tên lửa chống tăng điều khiển tự hành (trên xe thiết giáp và xe Jeep) của Israel phục kích. Bị tấn công bất ngờ, lính tăng Ai Cập chỉ bắn hú họa. Tổng cộng 86 T-62 bị bắn hỏng, còn Israel chỉ mất tổng cộng 4 xe chiến đấu. Đáng chú ý rằng sau khi đình chiến, số lượng đáng kể các xe tăng T-62 trên mặt trận Ai Cập cũng như Siry đã được Isarel cứu kéo thành công, sửa chữa và đưa vào biên chế các đơn vị xe tăng Quân đội Israel.

Đầu cuộc chiến ở Liban (tháng 6 năm 1982), trong biên chế quân đội Siry có khoảng 1.100 chiếc T-62, khoảng 200 chiếc được huy động cho cuộc chiến để chống lại những chiếc Centurion, M48 Patton, Magach và cả Merkava 1 của Israel. Những cuộc đụng độ đầu tiên giữa Israel và Siry diễn ra mùng 8 tháng 6 trong trận chiến giành giật Jezzine. Ở vùng ven thành phố, các xe tăng Centurion của Isreal bị phục kích bởi T-62 và tên lửa chống tăng điều khiển. Trận đánh ác liệt kéo dài tới ban đêm. Israel đã đẩy lùi quân Syria khỏi thành phố với tổn thất là 10 xe tăng Centurion, trong khi Syri mất tổng cộng 3 chiếc T-62 và một vài chiếc T-55. Sau đó, các xe tăng T-62 của Siry với mức độ thành công khác nhau, đã tham chiến với các xe tăng Israel ở thung lũng Bekaa cũng như trên tuyến đường nhựa Beirut – Damacus. Trong trận Sultan Yacoub, một đội hình hỗn hợp T-55 và T-62 đã phục kích ngăn chặn đà tiến của đơn vị lớn xe tăng Israel. 10 chiếc xe tăng, 3 xe thiết giáp của Israel bị phá hủy, phía Syria chỉ bị thiệt hại nhẹ. Quân đội Syria đã thể hiện kỹ năng chiến thuật tốt hơn nhiều so với cuộc chiến năm 1973, và cuối cùng đã ngăn chặn được đà tiến của 5 sư đoàn Israel. Quân Israel thất bại trong việc chiếm thung lũng Beka'a, Syria vẫn giữ được đường cao tốc Beirut-Damascus sau khi chiến đấu với một đối thủ vượt trội cả về số lượng và chất lượng.

Quân đội Iraq sử dụng T-62 tương đối thành công trong chiến tranh Iran-Iraq giai đoạn 1980-1988. Vào ngày 15 tháng 10 năm 1980, một tiểu đoàn thiết giáp của Iraq gồm các tăng T-55 và T-62 đã phục kích một đoàn xe lớn của Iran, được hộ tống bởi một tiểu đoàn xe tăng Chieftain, đến từ thành phố Ahwaz của Iran. Sau trận chiến ngắn ngủi nhưng mãnh liệt, quân Iraq phá huỷ 20 xe tăng Chieftain và toàn bộ đoàn xe của Iran[4] Trận chiến nổi tiếng nhất của T-62 đã diễn ra trong chiến dịch Nasr ở thung lũng Harhi, gần thành phố Susengred. Tháng 1 năm 1981, sư đoàn xe tăng Iran số 16 (khoảng 300 xe tăng Chieftain và M60 Patton), yểm trợ lữ đoàn dù số 55 có nhiệm vụ giải tỏa con đường tới Ahbaz và giải vây thành phố Abadan đang bị Iraq phong tỏa. Iraq đã tập trung sư đoàn xe tăng, gồm 300 xe T-62, xe chiến đấu hiện đại nhất trong quân đội Iraq khi đó. Lữ đoàn xe tăng tiên phong (đi đầu) của Iran đã lọt vào trận địa phục kích mà Iraq chuẩn bị sẵn, bị tấn công từ hai bên sườn và bị tiêu diệt hoàn toàn. Hai lữ đoàn khác, hoạt động đơn lẻ, bị mất liên lạc và không được bộ binh yểm trợ, sau đó cũng lọt vào bẫy trong mùng 7 và 8 tháng 1. Cả hai lữ đoàn của Iran đều bị tiêu diệt. Iran tổn thất khoảng 214 xe tăng Chieftain và xe tăng M60A1, cùng khoảng 100 xe thiết giáp bị phá hủy hoặc bị thu giữ. Iraq chỉ bị tổn thất 45 xe tăng T-55, T-62 và khoảng 50 xe thiết giáp. Trong quá trình chiến đấu, quân Iran nhận thấy rằng đạn xuyên giáp dưới cỡ (APFSDS) 115mm của T-62 có thể dễ dàng xuyên thủng giáp trước xe tăng Chieftain nên cố gắng né tránh các trận chiến trực diện với T-62. Các xe tăng T-62 tiếp tục được sử dụng đến cuối chiến tranh Iraq-Iran.

T-62 đã tham gia trong các đơn vị Iraq tấn công Kuwait tháng 8 năm 1990 và trong các trận chiến với các lực lượng liên quân chống Iraq tháng 2 năm 1991. Ngoài ra, trong thời gian chiến dịch “Bão táp sa mạc”, các xe tăng T-62 cũng có mặt trong biên chế lực lượng liên quân như sư đoàn xe tăng số 9, quân đội Syri. Các sự kiện T-62 tham chiến sau cùng ở Trung Đông là trong cuộc xâm lược của Mỹ và đồng minh vào Iraq mùa xuân năm 2003.

Liên quan